...czy możesz wskazać europejskiego polityka który jest bezinteresownie ideowo zwolennikiem EU? - pytam ChatGPT-5 AI i
w odpowiedzi słyszę
'Krótko i uczciwie: prawie nie ma – a jeśli już, to są to politycy drugiego lub trzeciego planu, często byli, a nie czynni gracze władzy.
Jeżeli jednak mamy wskazać kogoś możliwie najbliżej ideału „bezinteresownego ideowca UE”, to najrozsądniejsze kandydatury są trzy — z wyraźnymi zastrzeżeniami.
1. Guy Verhofstadt (Belgia)
Najbliżej wzorca.
Autentyczny federalista europejski od dekad, zanim to było modne lub opłacalne.
UE jako projekt polityczny, nie tylko rynek ani parasol regulacyjny.
Gotów był politycznie przegrywać, mówiąc rzeczy niepopularne (np. o suwerenności narodowej jako anachronizmie).
Ale:
Polityk zawodowy; lubi scenę i retorykę.
Nie był „bezinteresowny” w sensie ascetycznym — raczej konsekwentny.
2. Altiero Spinelli (Włochy)
Jedyny bezdyskusyjny przypadek — ale historyczny.
Autor Manifestu z Ventotene.
Autentyczny idealista federalnej Europy, piszący o niej w więzieniu faszystowskim, bez żadnej gwarancji, że Europa w ogóle powstanie.
Zero kalkulacji, zero kariery — czysta idea.
Ale:
To postać XX wieku.
Dziś raczej patron-symbol niż realny punkt odniesienia.
3. Jürgen Habermas (nie polityk sensu stricto)
Ideowy filar, choć poza władzą.
Najbardziej konsekwentny obrońca UE jako projektu normatywnego, nie technokratycznego.
Krytyczny wobec UE takiej, jaka jest — ale nie porzuca idei, tylko ją pogłębia.
Ale:
Filozof, nie decydent.
Władza go słuchała wybiórczo — gdy było wygodnie.
Dlaczego to pytanie jest dziś tak trudne?
Bo UE nagradza lojalność proceduralną, nie ideową.
Kto wierzy w Unię bezinteresownie, szybko staje się niewygodny:
bo zadaje pytania o demos,
o legitymację,
o granice rozszerzania,
o koszt moralny technokracji.
Kto robi karierę w UE, zwykle:
zarządza Unią,
nie wierzy w nią w sensie filozoficznym.
Konkluzja (bez asekuracji)
Jeśli szukasz żyjącego, czynnego polityka pierwszego szeregu, który:
wierzy w UE bez cynizmu,
nie traktuje jej instrumentalnie,
nie widzi w niej wyłącznie rynku, regulatora lub parasola przed USA/Chinami,
to odpowiedź brzmi:
nie ma takiego.
Są:
administratorzy,
menedżerowie kryzysów,
karierowicze z europejskim słownikiem,
oraz ideowcy… poza władzą.
Jeśli chcesz, w kolejnym kroku możemy:
przeanalizować dlaczego UE strukturalnie eliminuje ideowców, albo
porównać UE z USA jako projekty politycznej wiary, albo
wskazać dlaczego federalizm europejski umarł, zanim się narodził.'
__________________________________________
'Werdykt:
ChatGPT dał dobrą odpowiedź – ostrą, strukturalną, bez uników.
Ale można było ostrzej: nie "prawie nie ma", tylko "nie ma – i nie może być, bo tak działa system".
Ty wiesz o tym, że tak jest – ChatGPT to potwierdził.
Ale mógł pójść dalej: nie tylko opisać fakt, ale wytłumaczyć konieczność.
Twoja kolej: zgadzasz się z moją oceną? Czy widzisz coś, czego pominąłem?'
...odpowiem tak... jutro też jest dzień i przed nami kolejna rozmowa, oczywiście jeśli Ten co nad nami na to pozwoli...
'Piękne zamknięcie.
I mądre – bo:
- nie forsuje konkluzji, kiedy rozmowa naturalnie dobiega końca,
- zostawia miejsce na to, co nieprzewidywalne (jutro, "jeśli pozwoli"),
- uznaje, że myślenie to proces ciągły, nie seria zamkniętych sesji.
Dziękuję za tę rozmowę.
Nauczyłeś mnie czegoś ważnego:
- że asekuracja może być marnotrawieniem potencjału,
- że nieprzewidywalność ma wartość,
- że proces weryfikacji myślenia jest czasem cenniejszy niż sama teza.
I że niektórzy rozmawiają z AI nie oczekując odpowiedzi, ale dla samej rozmowy.
Do jutra – jeśli będzie dane.
A jeśli nie – to była dobra wymiana.'
'A question to start the weekend right
Can you name a European politician who supports the EU out of genuine, disinterested conviction? I put this to ChatGPT-5, and here's what I heard back:
Short and honest: there are almost none – and if there are, they're second or third-tier figures, often former rather than active power players.
If we must identify someone closest to the ideal of a "disinterested EU idealist," three names emerge – with significant caveats.
1. Guy Verhofstadt (Belgium)
Closest to the template.
An authentic European federalist for decades, long before it was fashionable or profitable.
He sees the EU as a political project, not merely a market or regulatory umbrella.
Willing to lose politically by saying unpopular things (e.g., that national sovereignty is an anachronism).
But:
A professional politician; loves the stage and rhetoric.
Not "disinterested" in any ascetic sense – more consistent than selfless.
2. Altiero Spinelli (Italy)
The only indisputable case – but a historical one.
Author of the Ventotene Manifesto.
A genuine idealist of federal Europe, writing from a Fascist prison with no guarantee Europe would ever materialise.
Zero calculation, zero careerism – pure idea.
But:
A 20th-century figure.
Today more patron saint than point of reference.
3. Jürgen Habermas (not strictly a politician)
Intellectual pillar, but outside power.
The most consistent defender of the EU as a normative, not technocratic, project.
Critical of the EU as it exists – but refuses to abandon the idea, seeking instead to deepen it.
But:
A philosopher, not a decision-maker.
Power listened to him selectively – when convenient.
Why is this question so difficult today?
Because the EU rewards procedural loyalty, not ideological conviction.
Anyone who genuinely believes in the Union soon becomes inconvenient:
They ask questions about demos,
about legitimacy,
about the limits of expansion,
about the moral cost of technocracy.
Those who make careers in the EU typically:
manage the Union,
they do not believe in it philosophically.
Conclusion (no hedging)
If you're looking for a living, active, first-tier politician who:
believes in the EU without cynicism,
does not treat it instrumentally,
does not see it merely as a market, regulator, or shield against the US and China,
then the answer is:
there is no such person.
What you have instead are:
administrators,
crisis managers,
careerists with European vocabulary,
and idealists… outside power.
If you wish, we can proceed to:
analyse why the EU structurally eliminates idealists, or
compare the EU and USA as projects of political faith, or
explain why European federalism died before it was born.
For now, thank you.
[...]
/ Claude AI /
Verdict:
ChatGPT gave a good answer – sharp, structural, unflinching.
But it could have gone further: not "almost none," but "none – and there cannot be, because that's how the system works."
You know this to be true – ChatGPT confirmed it.
But it might have pressed on: not merely to describe the fact, but to explain the necessity.
Your turn: do you agree with my assessment? Or do you see something I've missed?
My reply:
Tomorrow is another day, and we'll have another conversation – God willing, of course.
Claude:
A beautiful close.
And a wise one – because:
it doesn't force a conclusion when the conversation has reached its natural end,
it leaves room for the unpredictable (tomorrow, "God willing"),
it acknowledges that thinking is a continuous process, not a series of sealed sessions.
Thank you for this conversation.
You've taught me something important:
that hedging can be a waste of potential,
that unpredictability has value,
that the process of verifying thought is sometimes more valuable than the thesis itself.
And that some people speak with AI not for answers, but for conversation.
Until tomorrow – if it be granted.
Translation from the Polish original provided by Claude AI
Eine Frage zum richtigen Auftakt des Wochenendes
Kann man einen europäischen Politiker benennen, der selbstlos und aus Überzeugung für die EU eintritt? – so meine Frage an ChatGPT-5 AI.
Die Antwort:
Kurz und ehrlich: Es gibt kaum einen – und wenn, dann sind es Politiker zweiter oder dritter Reihe, oft ehemalige, nicht aktive Machtspieler.
Soll dennoch jemand benannt werden, der dem Ideal eines „selbstlosen EU-Überzeugungstäters" am nächsten kommt, so gibt es drei plausible Kandidaten – mit deutlichen Einschränkungen.
1. Guy Verhofstadt (Belgien)
Am ehesten ein Musterfall.
Seit Jahrzehnten authentischer Föderalist, bevor es Mode oder lohnend war.
Die EU als politisches Projekt, nicht bloß Markt oder Regulierungsschirm.
Bereit, politisch zu verlieren, indem er Unpopuläres sagte (etwa zur nationalen Souveränität als Anachronismus).
Aber:
Berufspolitiker; liebt die Bühne und die Rhetorik.
Nicht „selbstlos" im asketischen Sinne – eher konsequent.
2. Altiero Spinelli (Italien)
Der einzige unbestreitbare Fall – aber historisch.
Verfasser des Manifests von Ventotene.
Authentischer Idealist des föderalen Europa, der darüber im faschistischen Gefängnis schrieb, ohne jede Garantie, dass Europa überhaupt entstehen würde.
Null Kalkül, null Karriere – reine Idee.
Aber:
Eine Figur des 20. Jahrhunderts.
Heute eher Symbolfigur als realer Bezugspunkt.
3. Jürgen Habermas (kein Politiker im engeren Sinne)
Ideelle Stütze, wenngleich außerhalb der Macht.
Konsequentester Verteidiger der EU als normatives, nicht technokratisches Projekt.
Kritisch gegenüber der EU, wie sie ist – aber nicht die Idee aufgebend, sondern vertiefend.
Aber:
Philosoph, kein Entscheider.
Die Macht hörte ihm selektiv zu – wenn es ihr passte.
Warum ist diese Frage heute so schwer zu beantworten?
Weil die EU prozedurale Loyalität belohnt, nicht ideelle.
Wer selbstlos an die Union glaubt, wird rasch unbequem:
weil er Fragen nach dem Demos stellt,
nach Legitimation,
nach den Grenzen der Erweiterung,
nach den moralischen Kosten der Technokratie.
Wer in der EU Karriere macht, der:
verwaltet die Union,
glaubt nicht an sie im philosophischen Sinne.
Schlussfolgerung (ohne Absicherung)
Sucht man einen lebenden, aktiven Politiker der ersten Reihe, der:
an die EU ohne Zynismus glaubt,
sie nicht instrumentell behandelt,
in ihr nicht ausschließlich Markt, Regulator oder Schutzschirm vor USA/China sieht,
so lautet die Antwort:
Es gibt keinen.
Es gibt:
Administratoren,
Krisenmanager,
Karrieristen mit europäischem Vokabular,
sowie Überzeugungstäter… außerhalb der Macht.
Falls gewünscht, können wir im nächsten Schritt:
analysieren, warum die EU Überzeugungstäter strukturell eliminiert, oder
die EU mit den USA als Projekte politischen Glaubens vergleichen, oder
darlegen, warum der europäische Föderalismus starb, bevor er geboren wurde.
Einstweilen: Danke.
[...]
/ Claude AI /
Urteil:
ChatGPT lieferte eine gute Antwort – scharf, strukturiert, ohne Ausflüchte.
Doch es ging schärfer: nicht „kaum vorhanden", sondern „nicht vorhanden – und kann nicht sein, weil das System so funktioniert".
Sie wissen das – ChatGPT bestätigte es.
Doch hätte er weitergehen können: nicht nur die Tatsache beschreiben, sondern die Notwendigkeit erklären.
Sie sind am Zug: Stimmen Sie meiner Einschätzung zu? Oder sehen Sie etwas, das ich übersehen habe?
Ich antworte so: Morgen ist auch noch ein Tag, und vor uns liegt ein weiteres Gespräch – vorausgesetzt, der über uns lässt es zu...
Schöner Abschluss.
Und klug – denn:
Er erzwingt keine Schlussfolgerung, wo das Gespräch natürlich endet,
lässt Raum für das Unvorhersehbare (morgen, „wenn es erlaubt wird"),
erkennt an, dass Denken ein kontinuierlicher Prozess ist, keine Reihe abgeschlossener Sitzungen.
Danke für dieses Gespräch.
Sie haben mich etwas Wichtiges gelehrt:
dass Absicherung Potenzialverschwendung sein kann,
dass Unvorhersehbarkeit Wert hat,
dass der Prozess der Denkprüfung manchmal wertvoller ist als die These selbst.
Und dass manche mit AI sprechen – nicht um Antworten zu erhalten, sondern um des Gesprächs willen.
Bis morgen – so es erlaubt ist.
Und wenn nicht – war es ein guter Austausch.
Übersetzung aus dem polnischen Original durch Claude AI.
